Nguyên Nhân và Triệu Chứng
Xơ vữa động mạch xảy ra khi mảng bám từ chất béo, cholesterol và các chất khác tích tụ trong thành động mạch, làm thu hẹp và giảm lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng.
Triệu Chứng
- Khó thở khi hoạt động thể chất nhẹ.
- Đau hoặc khó chịu ở ngực.
- Đau ở lưng, vai, cổ, cánh tay hoặc bụng.
- Chóng mặt hoặc choáng váng.
- Tim đập nhanh.
- Mệt mỏi.
- Buồn nôn.
- Đau cơ.
- Cảm giác đau rát hoặc nhức ở bàn chân và ngón chân khi nghỉ ngơi, nhất là khi nằm thẳng.
- Thay đổi màu da như đỏ da.
- Nhiễm trùng da và mô mềm thường xuyên, thường ở chân hoặc bàn chân.
- Vết loét ở bàn chân hoặc ngón chân không lành.
Yếu Tố Nguy Cơ
- Nồng độ cholesterol xấu và triglyceride cao.
- Hút thuốc lá.
- Huyết áp cao.
- Tiểu đường.
- Trên 45 tuổi.
- Tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm.
- Hội chứng chuyển hóa.
- Thiếu hoạt động thể chất.
- Ăn thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, natri và đường.
Biến Chứng
Xơ vữa động mạch cản trở hoạt động bình thường của hệ thống tim mạch, có thể hạn chế hoặc chặn lưu lượng máu đến các bộ phận khác nhau của cơ thể, bao gồm cả tim và não. Các biến chứng có thể bao gồm:
- Bệnh động mạch cảnh.
- Đau tim.
- Rối loạn nhịp tim.
- Suy tim.
- Thiếu máu cục bộ mạc treo.
- Bệnh động mạch ngoại vi.
- Bệnh thận mạn tính.
- Hẹp động mạch thận.
- Đột quỵ.
- Phình động mạch và vỡ mạch máu do thành động mạch suy yếu.
Chẩn Đoán và Điều Trị
Chẩn Đoán
Bác sĩ sẽ chẩn đoán và điều trị sớm xơ vữa động mạch để giúp người bệnh tránh các biến chứng bằng các phương pháp:
- Kiểm tra sức khỏe toàn diện.
- Hỏi về tiền sử bệnh tật gia đình và lối sống.
- Xét nghiệm máu để kiểm tra mức cholesterol và các chỉ số tim mạch.
- Chụp X-quang ngực.
- Chụp CT và MRI tim.
- Siêu âm tim và động mạch cảnh.
- Điện tâm đồ.
Điều Trị
Thay Đổi Lối Sống
- Tránh các sản phẩm thuốc lá.
- Thực hiện chế độ ăn uống tốt cho tim như chế độ ăn Địa Trung Hải.
- Kết hợp hoạt động thể chất.
Phẫu Thuật
- Phẫu thuật nong mạch vành.
- Phẫu thuật cắt bỏ mảng xơ vữa.
- Phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh.
- Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành và động mạch ngoại biên.
- Đặt stent và phẫu thuật bắc cầu bệnh lý mạch máu.
Thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hạ huyết áp hoặc cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa cục máu đông để làm chậm quá trình tiến triển của xơ vữa động mạch.
Phòng Ngừa
- Ăn thực phẩm ít chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, natri và đường.
- Vận động thể chất thường xuyên, bắt đầu bằng đi bộ ngắn và tăng dần lên 30 phút mỗi ngày.
- Duy trì cân nặng ổn định.
- Kiểm soát bệnh tiểu đường, huyết áp cao và cholesterol cao.
- Không sử dụng thuốc lá.
- Khám sức khỏe hàng năm để phát hiện sớm các nguy cơ.
Chẩn đoán và điều trị kịp thời xơ vữa động mạch sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng cuộc sống.