Tác động của chế độ ăn uống đối với bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch bao gồm một loạt các rối loạn như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, suy tim, bệnh động mạch ngoại vi, bệnh van tim, bệnh cơ tim và loạn nhịp tim. Các thói quen ăn uống không lành mạnh như tiêu thụ nhiều thịt nướng, khoai chiên, mắm, bơ động vật, kem, nước ngọt, và uống rượu bia có thể làm tăng nguy cơ biến chứng và tăng nặng bệnh tim mạch.
Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng khoa học
ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng từ Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome nhấn mạnh rằng, một chế độ dinh dưỡng khoa học có thể nâng cao hiệu quả điều trị và kiểm soát bệnh tim mạch. Người bệnh nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối, đường, chất béo bão hòa, và cồn. Những chất này có thể làm tăng huyết áp, đường huyết, nhịp tim, và nồng độ mỡ máu, dẫn đến tăng nặng hoặc biến chứng bệnh tim mạch. Thay vào đó, nên sử dụng chất béo từ nguồn gốc thực vật, ngũ cốc nguyên hạt, protein từ sữa không đường tách béo, trứng, cá hoặc thịt trắng bỏ da.
Thực phẩm nướng và các chất gây hại
Thịt nướng chứa các hợp chất amin thơm dị vòng (HCA) và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) có thể gây đột biến DNA và tăng nguy cơ ung thư, thúc đẩy bệnh tim mạch. Khi nướng, các axit amin, đường hoặc creatine trong thịt tiếp xúc với nhiệt độ cao, tạo thành HCA. Mỡ và nước từ thịt rơi trực tiếp trên than nóng hoặc lửa, hình thành khói chứa PAHs bám vào thịt.
Khoai chiên và chất béo bão hòa
Khoai chiên chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat). Ăn khoai chiên quá nhiều có thể dẫn đến tăng cân, hình thành mảng bám trong động mạch, nguy cơ hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu, huyết áp cao, suy tim, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ.
Mắm và các vấn đề về muối
Khô và mắm chứa nhiều muối, có thể dẫn đến huyết áp cao và thúc đẩy bệnh tim mạch. Một số loại khô và mắm còn chứa chất bảo quản nitrat, khi tiếp xúc với nhiệt độ cao biến thành nitrosamine, gây ức chế các enzyme chống oxy hóa và tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch.
Bơ động vật và chất béo bão hòa
Bơ động vật chứa các axit béo bão hòa như axit lauric, axit myristic, axit palmitic và axit stearic. Tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, mỡ máu cao, bệnh mạch vành, và cao huyết áp. Người bệnh tim mạch nên thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa đa (PUFA), ngũ cốc nguyên hạt hoặc protein thực vật.
Thực phẩm đóng hộp và chất bảo quản
Thực phẩm đóng hộp chứa nhiều muối và chất bảo quản như sodium, natri clorua, natri glutamate, natri phosphate, và nitrat. Ăn nhiều thực phẩm đóng hộp khiến chất lỏng tích tụ trong máu, dẫn đến huyết áp cao và suy tim.
Kem và đường
Kem chứa nhiều đường và chất béo bão hòa. Ăn kem quá nhiều có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và gây các phản ứng viêm, hình thành mảng xơ vữa trong mạch máu, và tăng cân.
Nước ngọt và đường fructose
Nước ngọt chứa nhiều đường fructose và glucose, làm thay đổi sự phân bố lipoprotein trong máu, tăng nồng độ cholesterol xấu (LDL), gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ bệnh mạch vành. Ăn nhiều đường glucose cũng tăng nguy cơ huyết áp cao và biến chứng suy tim.
Rượu bia và cồn
Rượu, bia chứa cồn, làm tăng huyết áp, giãn mô cơ tim và khiến chúng hoạt động yếu đi. Tiêu thụ quá nhiều cồn từ rượu bia có thể dẫn đến suy tim, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ.
Lời khuyên từ chuyên gia
Bác sĩ Duy Tùng khuyến nghị người bệnh tim mạch nên tái khám định kỳ, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng và kiểm soát cân nặng hợp lý. Chế độ dinh dưỡng cần được tùy chỉnh riêng cho từng cá nhân, với việc khám dinh dưỡng định kỳ và xét nghiệm vi chất để xác định các dưỡng chất cần thiết.
Kết luận
Chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị bệnh tim mạch. Người bệnh cần chú ý đến việc lựa chọn thực phẩm và duy trì các thói quen tốt để giảm nguy cơ biến chứng và tăng cường sức khỏe tim mạch.